Licht en schaduw geeft contrast en dat maakt je tekening of je kleurplaat interessant. Door licht en schaduw te verwerken in je werkstuk gaat het meer leven en word het driedimensionaal. Zeker bij werk dat de werkelijkheid benaderd is het belangrijk.

Maar hoe maak je licht en schaduw in je tekening of kleurplaat?

 

 

Wat is licht en schaduw?

Het klinkt logisch, maar wat is licht en schaduw  nu eigenlijk? Overdag, ook als de zon niet schijnt, heb je te maken met licht en schaduw. Waar licht op schijnt, en dat kan ook een verlichtingsbron zijn, is het lichter. Waar het licht niet kan komen, b.v. omdat er wat voor staat of de achterkant van iets, is het donkerder. Dat noem je schaduw. In de avond worden schaduwen opgewekt door middel van lamplicht.

Hoe feller het licht, hoe donkerder de schaduw. Een lichtbron pal boven het onderwerp, de zon of een lamp, geeft een kleine schaduw. Hoe lager de stand van de zon, of een lamp die lager staat (schijnt dus op de zijkant van het onderwerp) geeft een langere schaduw. De schaduw wordt zachter als de zon minder fel schijnt.

 

Wat is de schaduwzijde?

Een onderwerp in de zon kan maar aan 1 kant belicht worden. De ander kant waar geen zonlicht komt is de schaduwzijde. Deze kant is dus donkerder.

 

 

Wat is highlight ten opzichte van licht en schaduw?

Highlight is de plek waar het licht het onderwerp raakt. Daar is het, het lichts. Daaromheen wordt het ietsje donkerder tot het in de schaduw overgaat. Aan de achterkant van het onderwerp, waar de lichtbron niet kan komen, is het, het donkerst

 

 

 

Wat is slagschaduw?

Slagschaduw is de schaduw die aan de zijde, waar de lichtbron niet kan komen, op de (onder) grond ontstaat. Deze schaduw wordt langer als de zon of lichtbron van de zijkant komt. Ook wordt slagschaduw donkerder en de lijnen scherper als de lichtbron fel is.

 

Wat is reflectielicht?

Reflectielicht is het licht wat weerkaatst op de zijkant van het onderwerp vanaf de ondergrond waar het onderwerp op staat. Dit geeft een lichter plekje aan de schaduwzijde . Dit zie je het beste als zowel het onderwerp als de ondergrond glad en glanzend zijn. Hoe doffer het onderwerp en/of de ondergrond, hoe zachter het reflectielicht.

 

Hoe meer je inziet hoe dit werkt, hoe mooier je tekeningen zullen worden.

Hoe teken je licht en schaduw?

Als je b.v. de lichtbron rechtsboven plaatst dan heb je aan de linkerkant van je voorwerp schaduw, maar ook je slagschaduw. Waar de zon of lichtbron direcht op schijnt komt je highlight. Dat is de lichtste plek van je onderwerp. Daaronder word heel langzaam je voorwerp iets donkerder tot je aan de shaduwkant komt.

Bepaal waar je wilt dat het licht vandaan komt. Zet een stipje A op je papier of plak eerst een stukje washi tape op je papier en zet daar een stipje op (Makkelijk te verwijderen voor als het geen oefening is). Teken dan een lijn AB vanuit je lichtbron langs de buitenkant van je onderwerp. Trek dan een lijn AC vanuit je lichtbron aan de andere buitenkant van je onderwerp. Teken dan een lijn AD vanuit je lichtbron loodrecht naar benenden. Trek dan een lijn BD horizontaal aan de onderkant van je voorwerp. Deze kruist alle lijnen die je al had getekend. Punt B: Bepaald de lengte van je slagschaduw. C: Laat  het begin zien van je slagschaduw (i.v.m. een ronde vorm). E: Hier sluit je onderwerp aan  op de horizon. Trek nog een lijn DE over je onderwerp, deze bepaald de schaduwlijn. Hierachter komt geen direct licht meer.

 

Nu bepaal je zelf hoe fel de lichtbron is. Wil je b.v. een felle zon, zorg dan voor scherpe slagschaduw. Bij een flauwer zonnetje maak je de schaduw zachter en zorg je voor wat zachtere overgangen.

Natuurlijk hoef je er niet zo heel erg schematisch mee om te gaan met elke tekening maar als je de basis begrijpt dan kom je al een heel eind. In een later stadium heb geen hulplijnen meer nodig. sommige vormen zal je zien dat het soms best wel lastig is om dit goed voor elkaar te krijgen, maar oefening baart kunst. Je hoeft niet heel mooi te kunnen tekenen om schaduwen in te zetten( kan ik ook niet). Hoe eerder je dat probeert, hoe makkelijker het uiteindelijk wordt.

Hier een heel simpel (bedoelt voor kinderen) maar prachtig filmpje van het tekenen van schaduw.

 

Bij het inkleuren van kleurplaten die je zo realistisch mogelijk wilt maken is het niet anders, alleen werk je hier in kleur. De slagschaduwen worden vaak mooi met grijstinten of mengen met zwart, zorg dat de laatste laag geen zwart is, dat wordt vaak hard. (Zie: hoe krijg je donkere kleuren met het kleurenwiel?) Ook is het spannend om juist de complementaire kleuren te kiezen voor je schaduw. Probeer maar uit wat je het mooiste vind.

Tips!:

Een leuke oefening is deze: zet iets op tafel met een lamp ernaast en teken alles na inclusief de schaduwen. Zet de lamp iets hoger (paar boeken eronder) en doe het nogmaals.

Ook een leuke oefening is deze: scheur allerlei foto’s uit tijdschriften waar je een duidelijke schaduw op de foto ziet. Trek lijnen, met een liniaal, op de foto om te bepalen waar de stand van de lichtbron is. Zo leer je wat licht kan doen. succes!

 

Highlights in grafietpotlood zijn ook prachtig te maken met een gumpotlood. Alles wat heel licht moet zijn gum je gewoon weg. Deze werkt zeer nauwkeurig en daar kun je prachtige effecten mee maken.

Lees ook:

–Beter leren tekenen
–Tekenen met grafietpotlood
–Grafietpotloden
–Perspectief tekenen
-Slagschaduw tekenen

Misschien vind je dit ook leuk:

–Kleuren met potloden
–kleurenwiel
–Finished coloring book pages
–Cookie en Chippie
–Diamond painting
–Lego bouwsteentjes